Wirtualna Ruda

start

historia

zabytki

szlaki

wirtualne spacery

 kontakt

Jan Stefan Dworak

Galeria wyjątkowych postaci związanych z Rudą Śląską

Jan Stefan Dworak urodził się 10 grudnia 1899 roku w Nowym Bytomiu w rodzinie rzemieślniczej – ojciec był kowalem. W szkole interesował się historią. Wychowując się w religijnej rodzinie od najmłodszych lat związany był z ruchem katolickim. Brał udział w I powstaniu śląskim i pełnił funkcję sekretarza Polskiego Komitetu Plebiscytowego w Nowym Bytomiu. W 1922 roku, po przyłączeniu Nowego Bytomia do Polski, Dworak podjął pracę w urzędzie gminnym, od 1930 roku pełniąc funkcję dyrektora administracyjnego. Już od 1923 roku prowadził regionalne badania historyczne na temat Nowego Bytomia i sąsiednich okolic. Zaowocowało to powstaniem biografii znanych mieszkańców Górnego Śląska oraz publikacji historycznych. W okresie II wojny światowej, Dworak zmuszony był opuścić Górny Śląsk. Po powrocie został wiceburmistrzem Nowego Bytomia. W czasach stalinizmu ponownie został zmuszony do wyjazdu z rodzinnego miasta. Udał się na Śląsk Opolski. Tym razem, po powrocie objął podrzędną posadę w szkole. Udzielał się społecznie i nadal prowadził prace badawcze. W jego obszernym dorobku znalazło się m.in. dzieło o Karolu Goduli: „W Pana Dworkowym Rudzkim Kalejdoskopie Historycznym”. Zmarł 4 grudnia 1986 roku w Rudzie Śląskiej, gdzie został też pochowany. Jego imieniem nazwano Szkołę Podstawową nr 22 (dzisiejsze Gimnazjum nr 11) w Nowym Bytomiu oraz jedną z ulic jego rodzinnego miasta.

Jan Stefan Dworak Born on 10 December 1899 in Nowy Bytom in a craftsman family - his father was a blacksmith. During his school years he was interested in history. Growing up in a religious family, he was connected with the Catholic movement since early childhood. He participated in the 1st Silesian Uprising and was a secretary of the Polish Plebiscite Committee in Nowy Bytom. In 1922, after the incorporation of Nowy Bytom into Poland, Dworak started working in the commune office, where he became the administrative director in 1930. Since 1923, he conducted regional historical researches on Nowy Bytom and its environs, the outcome of which were biographies of famous inhabitants of Upper Silesia and historical publications. During World War II Dworak was forced to leave Upper Silesia. When he returned, he became the vice-mayor of Nowy Bytom. Under Stalinism he was again forced to leave his hometown. He headed for Opole Silesia. When he returned again, he took a minor post at a school. He was engaged in social issues and still carried out his researches. Among his many works, there is one on Karol Godula:
W Pana Dworkowym Rudzkim Kalejdoskopie Historycznym. He died on 4 December 1986 in Ruda Śląska and was buried there. The Primary School number 22 (today Secondary School number 11) in Nowy Bytom and a street in his hometown were named after him.

Jan Stefan Dworak ist am 10. Dezember 1899 in Nowy Bytom geboren. Er kam aus einer Handwerkerfamilie - sein Vater war Schmied. In der Schule interesierte er sich für Geschichte. Er wuchs in seiner religiösen Familie auf und war von jungen Jahren an mit der katholischen Bewegung verbunden. Er nahm am Ersten Schlesischen Aufstand teil und übte im Polnischen Plebiszitkomitee (Polski Komitet Plebiscytowy) in Nowy Bytom die Funktion des Sekretärs aus. Im Jahr 1922, nach der Angliederung Nowy Bytoms an Polen, nahm Dworak eine Stelle im Gemeindeamt an und war ab 1930 Verwaltungsdirektor. Schon ab 1923 leitete er die regionale Geschichtsforschung über Nowy Bytom und die umliegenden Stadtteile. Diese brachte Biografien bekannter Bewohner Oberschlesiens mit sich, sowie historische Publikationen. In der Zeit des Zweiten Weltkrieges wurde Dworak gezwungen, Oberschlesien zu verlassen. Nach seiner Rückkehr wurde er Vize-Bürgermeister von Nowy Bytom. Während des Stalinismus war er nochmals gezwungen, seine Heimatstadt zu verlassen. Er ging nach Opole in Schlesien. Dieses Mal nahm er nach seiner Rückkehr einen zweitrangigen Job in der Schule an. Er verkehrte im gesellschaftlichen Leben und führte seine Forschung fort. Unter seinem umfangreichen Leistungen ist u.a. das Werk über Karl Godulla: „W Pana Dworkowym Rudzkim Kalejdoskopie Historycznym” („Im historischen Rudaer Gutshauskaleidoskop des Herrn”). Jan Stefan Dworak starb am 4. Dezember 1986 in Ruda Śląska, wo er auch begraben wurde. Er wurde Namenspatron der Grundschule Nr. 22 (heute Gymnasium Nr. 11) in Nowy Bytom und einer der Straßen seiner Heimatstadt.

powrót do galerii