Wirtualna Ruda

start

historia

zabytki

szlaki

wirtualne spacery

 kontakt

Osiedle Hofrichtera

ul. Goduli, Nowaka, Kolbe, Czereśniowa, Tiałowskiego

Tzw. osiedle Hofrichtera składające się z domów mieszkalnych wybudowanych z inicjatywy rodziny Schaffgotschów w rejonie ulic Ignacego Nowaka, Maksymiliana Kolbe, Antoniego Tiałowskiego Karola Goduli i Czereśniowej. Budynki usytuowane na terenie osiedla powstawały w dwóch etapach – większość z nich wybudowano w latach 1910-1915 , pozostałe ok. 1930 roku.

Hofrichter's Housing Estate

Die Hofrichter-Siedlung

The so called Hofrichter's housing estate consisting of residential houses built on the initiative of the Schaffgotsch family in the area of the streets named after Ignacy Nowak, Maksymilian Kolbe, Antoni Tiałowski Karol Godula, and Czerśniowa. The buildings in the housing estate were built in two stages - most of them were built between the years 1910-1915, the remaining ones around 1930.

Die sog. Hofrichter-Siedlung setzte sich aus den, auf Initiative der Schaffgotsch-Familie gebauten Wohnhäusern in den Straßen Ignacy-Nowak, Maksymilian-Kolbe, Antoni- Tiałowski, Karol Godula und Czereśniowa zusammen. Die Gebäude, die sich auf dem Gebiet der Siedlung befinden, wurden in zwei Schritten gebaut
– die meisten wurden in den Jahren 1910-1915 und die übrigen um das Jahr 1930 gebaut.

Informacje dodatkowe:

Osiedle robotnicze znanego jako osiedle Godulskie, Osiedle Nowaka, czy Osiedle Tiałowskiego, a w okresie powojennym określane jako osiedle Hofrichtera (długoletniego proboszcza tutejszej parafii, który w okresie miedzywojennym patronował obecnej ulicy Tiałowskiego). Osiedle stanowi kompleks domów mieszkalnych wybudowanych w latach 1910–1914 z inicjatywy Schaffgotschów, w rejonie obecnych ulic Ignacego Nowaka, św. Maksymiliana Kolbe, Antoniego Tiałowskiego, Karola Goduli.

W „Monografii Gminy Godula” opracowanej pod redakcja Józefa Stolarza, wydanej w Goduli w 1934 osiedle to opisano w następujący sposób: „Budynki, które powstały przy ul. ks. Hofrichtera są 2-pietrowe. Budowane według jednego szablonu, odróżniają się budową od domów hutniczych i nadają miejscowości wygląd osady przemysłowej."

Nie zachowały sie archiwalne akta budowlane, określające projektanta czy potwierdzające datę budowy lub precyzyjnie czas powstania. Obiekty wzniesione zostały jako budynki mieszkalne w typie domu czynszowego dla robotników pobliskich zakładów pracy, o 12 mieszkaniach 2 pokojowych z kuchnią i łazienką. Pierwotnie w obrębie działki znajdowały sie zabudowania chlewików i komórek na węgiel. Budynki wzniesiono według projektu typowego, charakteryzują się prostymi formami architektonicznymi. Elewacja frontowa bez form stylowych w typie zabudowy robotniczej.

Osiedle robotnicze przy ulicach Goduli, Nowaka, Kolbe, Tiałowskiego i Czeresniowej powstało w dwóch fazach:

I - ok. 1915 r. zabudowa wzdłuż ulic: Goduli - Nowaka (zachodnia pierzeja) oraz Kolbe (wschodnia pierzeja) - Tiałowskiego - Czereśniowej oraz budynek nr 1 przy ul. Kolbe,wzniesiony według zasad wczesnego modernizmu;

II- ok.1930 r. - zabudowa wzdłuż ulic: Nowaka (wschodnia pierzeja) - Kolbe (zachodnia pierzeja), zaprojektowany według zasad kształtowania niemieckiego budownictwa mieszkaniowego początku lat 20-tych XX w.

Zespół usytuowany jest w północno zachodniej części dzielnicy i tworzy zamkniecie jej historycznego obszaru od tej strony. 35 wielorodzinnych budynków mieszkalnych (typu familok), wolnostojących, rozmieszczonych według zasad zabudowy pasmowej, w układzie kalenicowym, przy równoległym układzie ulic wewnętrznych tworzy zabudowę kwartału. Na ich tyłach (równolegle) pierwotnie były usytuowane budynki gospodarcze. Wszystkie budynki zostały w różnym stopniu zmodernizowane.

Budynki mieszkalne powstałe w I fazie budowy, murowane, ceglane, o fasadach i elewacjach wykończonych w tynku i cegle licówce, na rzucie prostokąta, 3 kondygnacyjne, podpiwniczone. Podzielone na dwa segmenty. W obrębie kżdego usytuowane po 9 mieszkań składających sie z kuchni i 2 pokojów, rozmieszczonych po bokach centralnej (na osi środkowej elewacji bocznych) klatki schodowej dwubiegowej, ze spocznikami, drewnianej. Fasada i elewacja tylna 8-osiowa, flankowana przez narożne, 2 -osiowe ryzality, w zależności od typu budynku - boczne 1-osiowe (typ II) lub 3-osiowe (typ I), z centralnie usytuowanymi w I kondygnacji otworem wejściowym. W nim osadzone drzwi dwuskrzydłowe, półpełne, natomiast do mieszkań 1-skrzydłowe, płycinowe, pełne.

Budynki przy ul. Goduli 27, 29, Nowaka 6, 8, Tiałowskiego 5, 7, Czeresniowej 14, reprezentuja typ I, charakteryzujacy sie oprócz 3 osiowej elewacji bocznej i wyakcentowaniu narożników ryzalitów pasami nietynkowanej cegły, prostokątnymi otworami okiennymi (równej wielkości), w których osadzona jest stolarka skrzynkowa 1- lub 4 skrzydłowa miejscami zastąpiona oknami PCV. Kryte dachami dwuspadowymi (wysokimi, stromymi) o pokryciu z dachówki karpiówki.

Budynki przy ulicy Goduli 31, 33, Nowaka 10, 12, Kolbe 10, 12, Tiałowskiego 10, 12 reprezentują wariant A typu II. Natomiast budynki przy ul. Kolbe 2, 4, 6, 8, Czeresniowa 10, 12, Tiałowskiego 1, 4, 6, 8 reprezentują wariant B typu II. Obydwa warianty typu II łączy dekoracyjny, ozdobny sposób kształtowania wzajemnie sie przenikających pasów nietynkowanej cegły (spełniający zarazem funkcje ich artykulacji) z tynkowanymi płycinami, kształtami okien w ryzalitach - arkady zamknięte łukiem płaskim, oraz II i III kondygnacji części centralnej, gdzie okna prostokątne: w nich stolarka skrzynkowa 4- i 6 skrzydłowa (miejscami wymieniona na okna PCV); ukształtowanie dachów 2-spadowe nad częścią centralna, naczółkowe nad ryzalitami bocznymi; wysokie, strome o pokryciu z dachówki karpiówki. Różnią się natomiast kształtami okien w I kondygnacji części centralnej: w wariancie A - prostokątne, w których osadzona 4-skrzydłowa, skrzynkowa stolarka, w wariancie B zaś półokrągłe, wewnątrz których stolarka 8-polowa.

Mapa osiedla:

Budynki wchodzące w skład osiedla: