Wirtualna Ruda

start

historia

zabytki

szlaki

wirtualne spacery

 kontakt

Karol Godula

Galeria wyjątkowych postaci związanych z Rudą Śląską

Karol Godula – Król Cynku urodził się 8 listopada 1781 roku w Makoszowach. Fakty z jego życia przeplatają się z legendą. Byli tacy, którzy uważali, że miał powiązania z diabłem i mijali go z daleka. Wszystko to za sprawą jego wyglądu i ogromnego majątku, który udało mu się zdobyć. Naukę rozpoczął w ludowej szkole w Przyszowicach. Ze względu na dobre wyniki i uzdolnienia, został przeniesiony do gimnazjum cystersów w Rudach Wielkich. Od 1798 r. uczęszczał do liceum w Opawie. W 1801 r. podjął pracę u hrabiego Ballestrema. Zamieszkał w skromnym drewnianym domu w Rudzie. Szybko wspiął się na stanowisko zarządcy majątku. W 1809 r. otrzymał tytuł „Amtmanna” czyli ekonoma, a po pięciu latach został głównym ekonomem dóbr hrabiego. W okresie, w którym pracował jako myśliwy w hrabiowskich lasach, został napadnięty przez kłusowników, okaleczony, ciężko pobity i powieszony na drzewie. Uratowany przez idących do kościoła ludzi, stał się ponurym odludkiem stroniącym od towarzystwa. Wykazywał niezwykły zmysł organizacyjny, a do gospodarki rolnej i przemysłu wprowadzał wiele nowości. Wpadł na pomysł wykorzystania osadu wielkopiecowego zalegającego na hałdach na zarządzanym przez niego terenie i odsprzedawania go hucie. 29 lutego 1812 r. rozpoczęła działalność huta cynku „Karlhütte”, której właścicielem był Ballestrem, a funkcję zarządcy pełnił Godula. Kiedy okazało się, jakie zyski przynosi huta, hrabia podarował Goduli 28 kuksów (udziałów). W 1823 r. Karol Godula zbudował kopalnię galmanu „Maria”. Dzięki zyskom zakupił dobra ziemskie: Orzegów, Szombierki, Bobrek i Bujaków. Wydzierżawił majątki Ruda i Biskupice. Kupił także kopalnie: Wolność Górnicza, Paweł, Orzegów, Stein, „Rozalie”, Kleofas oraz huty: „Morgenroth” i „Gute Hoffnung”. Karol Godula zmarł na cholerę 6 lipca 1848 roku. Do jego majątku zaliczało się m.in. 40 kopalń węgla kamiennego, 19 kopalń galmanu i 3 huty cynku. Wartość całego majątku wyceniono na 2 miliony talarów. Prawie całość przypadła wychowance Goduli, Joannie Gryzik (Schaffgotsch). Jego nazwiskiem nazwano jedną z dzielnic i ulic Rudy Śląskiej. Jest też patronem Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 i Szkoły Podstawowej nr 40 w Rudzie Śląskiej, Górnośląskiej Szkoły Przedsiębiorczości w Chorzowie, Gimnazjum nr 6 w Bytomiu oraz Centrum Edukacji Ekonomiczno-Handlowej w Tarnowskich Górach.

Karol Godula – King of Zinc He was born on 8 November 1781 in Makoszowy. The facts from his life interweave with legends. Some believed that he was connected with the devil and kept away from him – all this because of his appearance and the great fortune that he managed to make. His education started in the community school in Przyszowice. Thanks to his talents and good grades, he was moved to the Cistercian secondary school in Rudy Wielkie. He attended a high school in Opava since 1798. In 1801, he started working for Count Ballestrem. He lived in a modest, wooden house in Ruda. Godula quickly climbed the ladder to become a land agent. In 1809, he became an Amtmann (steward) and five years later, he became
a chief steward of the Count’s estate. While he was working as a hunter in the Count's forests, he was attacked by poachers, then mutilated, badly beaten and hanged on a tree. Saved by some people who were going to church, he withdrew into himself and became a grim recluse. He showed an outstanding talent for organisation and introduced many innovations to farming and industry. He had the idea to make use of the blast furnace residue accumulated on the slag heaps in the area managed by him and to sell it back to the steelworks. The Karlhütte zinc smelting plant started operating on 29 February 1812 with Ballestrem as its owner and Godula as a steward. When the profits of the zinc plant were revealed, the Count gave Godula 28 shares. In 1823, Karol Godula built the Maria calamine mine. The profits enabled him to buy the estates of Orzegów, Szombierki, Bobrek and Bujaków. He leased Ruda and Biskupice estates. He also bought the mines: Wolność Górnicza, Paweł, Orzegów, Stein, Rozalie, Kleofas, and the steelworks: Morgenroth and Gute Hoffnung. He died of cholera on 6 July 1848. He owned, among others, 40 coal mines, 19 calamine mines and 3 zinc smelters. His fortune was estimated at two million thalers. Nearly all of it was inherited by the charge of Godula, Joanna Gryzik (Schaffgotsch). A district and a street in Ruda Śląska were named after him. There are also several schools that bear his name: Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 and Szkoła Podstawowa nr 40 in Ruda Śląska, Górnośląska Szkoła Przedsiębiorczości in Chorzów, Gimnazjum nr 6 in Bytom and Centrum Edukacji Ekonomiczno-Handlowej in Tarnowskie Góry.

Karl Godulla - der Zinkkönig - wurde am 8. November 1781 in Makoszowy geboren. Seine biografischen Informationen wechseln zwischen Tatsachen und Legenden ab. Es gab Leute, die dachten, dass er Beziehungen zum Teufel habe und sich von ihm fernhielten. All dies ist seiner Erscheinung und seinem großen Vermögen geschuldet. Er besuchte zunächst die Volksschule in Przyszowice. Aufgrund seiner guten Leistungen und seines Talents wechselte er zum Zisterziensergymnasium nach Rudy Wielkie. Ab 1798 besuchte er die Oberschule in Opava. Im Jahre 1801 nahm er eine Stelle beim Grafen Ballestrem an. Er wohnte in einem bescheidenen Holzhaus in Ruda. Schnell stieg er in die Position des Vermögensverwalters auf. 1809 erhielt er den Titel „Amtsmann“ und fünf Jahre später wurde er zum Hauptverwalter der Güter des Grafen ernannt. In der Zeit, in der er als Jäger in den Wäldern des Grafen arbeitete, wurde er von Wilderern angegriffen, verstümmelt, geschlagen und an einen Baum gehängt. Er wurde von Menschen gerettet, die gerade auf dem Weg in die Kirche waren, und wurde ein mürrischer Einzelgänger, der sich stets von Gesellschaft fernhielt. Er besaß einen außergewöhnlichen Sinn für Organisation und führte viele neue Produkte in Landwirtschaft und Industrie ein. Er kam auf die Idee, Hochofenrückstände weiterzuverkaufen, die in seinem Verwaltungsgebiet auf Halden gelagert wurden. Am 29. Februar 1812 wurde die Zinkhütte „Karlhütte“ in Betrieb genommen, die Ballestrem gehörte, aber von Godulla verwaltet wurde. Als Graf Ballestrem feststellte, welch hohe Gewinne die Hütte einbrachte, gab dieser Godula 28 Anteile (Aktien). 1823 baute Karl Godulla das Galmeibergwerk „Maria“. Mit den Gewinnen kaufte er Ländereien in Orzegów, Szombierki, Bobrek und Bujaków. Er verpachtete die Landgüter Ruda und Biskupice. Godulla kaufte außerdem Minen: Wolność Górnicza, Paweł, Orzegów, Stein, „Rozalie“, Kleofas und die Hütten „Morgenroth“ und „Gute Hoffnung“. Karl Godulla starb am 6. Juli 1848 an Cholera. Zu seinem Vermögen gehörten u.a. 40 Steinkohlenbergwerke, 19 Galmeibergwerke und drei Zinkhütten. Die Vermögenswerte wurden auf zwei Millionen Taler geschätzt. Godullas Adoptivtochter Joanna Gryzik (von Schaffgotsch) erbte fast alles. Einer der Bezirke und eine der Straßen in Ruda Śląska wurden nach Godulla benannt. Er ist auch Namenspatron des Gesamtschulkomplexes Nr. 3 und der Grundschule Nr. 40 in Ruda Śląska, sowie der Oberschlesischen Schule für Unternehmertum in Chorzów, dem Gymnasium Nr. 6 in Bytom und dem Zentum für Wirtschafts- und Geschäftsbildung in Tarnowskie Góry.

powrót do galerii